Ton van Mil: “Het cynisme is verdwenenâ€
Ton van Mil (EBU) ervaart positieve vibe in de regio
ââ¬ÅHet cynisme
is verdwenenââ¬Â
Utrecht is de meest competitieve regio van Europa. Om dat te blijven, ligt bij het stimuleren van de regionale economie een gezamenlijke focus op groen, gezond en slim. Spin in het web hierbij is de Economic Board Utrecht. Directeur Ton van Mil maakt na bijna drie jaar de balans op én blikt vooruit. ââ¬ÅSchaalgrootte en financial engineering zijn de sleutels tot succes.ââ¬Â
TEKST HANS HAJÃâ°E FOTOGRAFIE MARNIX SCHMIDT
coverstory
De Economic Board Utrecht ging in 2013 van start. Met een uitvoeringsverordening gaf de provincie Utrecht de EBU mandaat voor het stimuleren van de regionale economie samen met bedrijfsleven, kennisinstellingen en andere overheden. Speerpunten zijn gezond leven, groene economie, diensteninnovatie en slimme toepassingen van technologie. Speerpunten die moeten bijdragen aan gezond leven in stedelijke gebieden zoals deze regio. Kortweg groen, gezond en slim; samengevat in de term Healthy Urban Living.
Crossovers
Voor relevante projecten wordt budget beschikbaar gesteld. Er moet sprake zijn van een economisch effect in de provincie; meer arbeidsplaatsen, meer private investeringen of versterking van de regionale concurrentiepositie. De EBU krijgt tal van vragen en initiatieven voorgelegd. ââ¬ÅRegelmatig moeten wij nee verkopen,ââ¬Â zegt directeur Ton van Mil. ââ¬ÅOnze compacte organisatie is simpelweg niet toegerust om individuele vragen over bijvoorbeeld verduurzaming te beantwoorden. Maar met een verzoek van de gezamenlijke installatiebranche om voor hun medewerkers aanvullende kennis op het gebied van duurzaamheid te ontwikkelen, gaan wij graag aan de slag. Samen met partners zijn inmiddels verschillende opleidingsmodules ontwikkeld.ââ¬Â
De EBU stuurt op het verbinden, versnellen en verzilveren van initiatieven. ââ¬ÅDat leidt tot nieuwe producten en diensten. In de regio, maar bij voorkeur ook met (inter)nationale potentie.ââ¬Â Crossovers krijgen bijzondere aandacht. ââ¬ÅWant als verschillende sectoren samenwerken, ontstaat vaak echte innovatie.ââ¬Â
Meters maken
Om impact te hebben, is schaalgrootte nodig. ââ¬ÅDan kan de financiële component als vliegwiel fungeren. Kijk naar het inkoopvolume van de overheid. Dat loopt in de miljarden en is een even simpel als effectief middel om duurzaamheid te bevorderen. Een verbetering of innovatie die voldoende schaalgrootte heeft, is interessant voor partijen op de kapitaalmarkt. Vooral als er kansen zijn tot opschaling naar nationaal of internationaal niveau. Dan willen deze partijen zelf investeren, is geen subsidie nodig en kun je echt meters maken.ââ¬Â
Business case
Zoals bij het energieneutraal maken van bestaande woningen. ââ¬ÅMet onze partners streven we naar maar liefst 50.000 nul op de meter-huizen. Al staat dit traject in de kinderschoenen en gaan nog regelmatig dingen mis, de schaalgrootte zorgt wel degelijk voor een interessante business case. Daarmee zijn we naar pensioenfondsen en naar de Europese Investeringsbank (EIB) gestapt. Die durfden het echter niet aan om te investeren. Er was twijfel over de haalbaarheid. Men was bang dat bouwbedrijven gaandeweg het proces de kosten zouden opschroeven.ââ¬Â
Creatieve financiering
Van Mil verzon een list. ââ¬ÅWe zijn op zoek gegaan naar een andere plek in de keten. Met het gegarandeerde volume als basis is de EIB gevraagd of zij de productiefaciliteiten, zeg maar de fabrieken, voor componenten zoals gevels willen financieren. Nu worden deze onderdelen stuksgewijs geproduceerd en dat is te duur. Door standaardisatie wordt het rendabel, waarbij ook de toekomstige energiebesparing bijdraagt aan een lagere kostprijs. Met deze vorm van financiering zijn bouwers geholpen en komt het op grote schaal energieneutraal maken van woningen binnen bereik.ââ¬Â Deze benadering is volgens Van Mil kansrijk. ââ¬ÅHet is een voorbeeld van creatieve financiering die leidt tot een schaalbare oplossing. Lukt het ons in deze regio dan kan dit eenvoudig landelijk worden uitgerold.ââ¬Â
Forse ambities
Met dergelijke omvangrijke projecten wordt ook het grootbedrijf getriggerd. ââ¬ÅAl moeten we het onderwerp Healthy Urban Living nog verder laden, de omvang en potentiële impact ervan maakt het ook zeer interessant voor regionale corporates. Neem het Utrechtse Stationsgebied. Daar zijn forse ambities geformuleerd als het gaat om duurzaamheid en leefbaarheid. De oplossingen daarvoor moeten grotendeels nog worden ontwikkeld. Dat levert kansen op voor bedrijven. En ook hier leidt het tot producten en diensten die elders te vermarkten zijn.ââ¬Â
Domtorens
Het draagvlak voor de regionale focus op groen, gezond en slim neemt toe. ââ¬ÅBij de gemeenteraadverkiezingen in 2014 zijn deze themaââ¬â¢s in bijna alle programmaââ¬â¢s opgenomen. Ook bij de ruimtelijk economische koers die de samenwerkende U-10 gemeenten momenteel formuleren, spelen groen, gezond en slim een sleutelrol.ââ¬Â
Tegelijkertijd bespeurt de EBU-directeur een positieve vibe in de regio. ââ¬ÅHet cynisme dat je vroeger regelmatig zag, is vrijwel verdwenen. Dat maakt samenwerking een stuk eenvoudiger, en onze rol dus ook. Mensen en organisaties zijn in toenemende mate trots op wat hier op tal van gebieden wordt gepresteerd: economie, wetenschap, sport ââ¬â denk aan de Tour de France. Daar horen personen bij die als boegbeeld fungeren. Zoals Robin Berg die met zijn Lomboxnet elektrische autoââ¬â¢s inzet als smart grid. Een innovatie die ook internationaal veel aandacht krijgt. Datzelfde geldt voor het baanbrekende stamcelonderzoek van Hans Clevers. Dergelijke iconen ââ¬â Domtorens noem ik ze ââ¬â dragen bij aan de collectieve trots in deze regio.ââ¬Â
Show me the money
Onder dit gunstige gesternte vat Van Mil de actuele prioriteiten van de EBU samen. ââ¬ÅBelangrijk is dat we bij de abstracte, technocratische processen de eindgebruiker voor ogen blijven houden. Bij nul op de meter zijn dat de bewoners. Daar doen we het voor. Als straks de eerste energieneutrale woningen opgeleverd worden, profiteren zij van alle inspanningen in het voortraject.ââ¬Â
Een andere prioriteit hangt samen met de impact van financiering. ââ¬ÅShow me the money, zeg ik regelmatig. Enigszins provocerend maar het raakt wel de essentie. Schaalgrootte in combinatie met financial engineering is de sleutel tot succes. Binnen onze organisatie blijkt voldoende creativiteit aanwezig om verrassende en kansrijke oplossingen te bedenken. De uitwerking, het inregelen ervan is echter complex. Daarvoor moeten we aanvullende expertise aantrekken.ââ¬Â
Het lonkend perspectief is buitengewoon aantrekkelijk. ââ¬ÅDoor de lage rentestand zoeken veel private partijen naar rendement en zijn eerder geneigd om te participeren. Daarom is er de komende jaren de kans om de kapitaalmarkt op grote schaal bij onze activiteiten te betrekken. Lukt dat dan komt de beoogde nieuwe werkelijkheid binnen handbereik. Die werkelijkheid is groen, gezond en slim.ââ¬Â n
ââ¬ÅDe komende jaren is
er de kans om de kapitaalmarkt op
grote schaal bij
onze activiteiten
te betrekken.ââ¬Â
HANDELSMISSIE NAAR ROTTERDAM
De inspanningen van de EBU zijn gebaseerd op een baanbrekende analyse van de Utrechtse economie. Ton van Mil: ââ¬ÅIn het bedrijfsleven is het vanzelfsprekend om naar de waardeketen te kijken. Bij onderzoek naar regionale economische dynamiek gebeurde dat tot nu toe echter niet. Wij hebben in kaart gebracht waar waarde wordt gecreëerd door bedrijven uit onze regio. Dat blijkt voor minder dan de helft in de regio zelf te zijn. Er is vooral een sterke relatie met steden als Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. In plaats van te concurreren met de regioââ¬â¢s om ons heen schieten we er veel meer mee op om samen te werken en gezamenlijk de internationale markt op te gaan. Ik zeg wel eens schertsend: we hebben meer aan een handelsmissie naar Rotterdam dan een Utrechtse missie naar China. En dat geldt voor alle regioââ¬â¢s in Nederland. Natuurlijk moeten we met ons bedrijfsleven naar de Aziatische regio, maar dan niet als Utrecht maar als BV Nederland.ââ¬Â
De benadering van de EBU bleek een echte eyeopener. ââ¬ÅDe interesse ervoor neemt toe, onder meer bij de SER, VNO-NCW en het ministerie van EZ. Het zou goed zijn als deze analyse gemeengoed wordt en standaard beschikbaar is. Dat scheelt ons veel tijd en geld, maakt ons als regioââ¬â¢s effectiever en sluit veel beter aan bij de globalisering waar ons bedrijfsleven mee te maken heeft.ââ¬Â
Ton van Mil: ââ¬ÅOm impact te
hebben, is schaalgrootte nodig.ââ¬Â
BLAUW OOG
Ton van Mil (1957) was directeur nieuwe media van het NOB en gaf leiding aan iMMovator, een branchenetwerk dat innovatie in de mediasector bevordert. In 2012 werd hij directeur van de Taskforce Innovatie om een jaar later de nieuw opgerichte EBU te gaan leiden. ââ¬ÅIk haal vooral energie uit het vlottrekken van processen door partijen samen te brengen. Als iedereen zegt dat iets niet lukt, schakel ik nog een tandje bij.ââ¬Â Met zijn Hilversumse media-achtergrond was Van Mil een buitenstaander in Utrecht. ââ¬ÅDat ben ik nog steeds een beetje. Die afstand maakt het gemakkelijker om af en toe de knuppel in het hoenderhok te gooien. Soms levert dat een figuurlijk blauw oog op maar daar kan ik prima tegen.ââ¬Â
Boegbeelden als Robin Berg (Lomboxnet) dragen bij aan de collectieve trots in deze regio.