Magazines | Utrecht Business Nr2 2023 | Lees volledige uitgave online

De Hoge Raad concludeert dat de maaltijdbezorgers werkzaam waren op basis van een arbeidsovereenkomst. De uitspraak is relevant voor de algemene kwalificatievraag wanneer een medewerker als werknemer of als zelfstandige moet worden aangemerkt en welke factoren daarbij van belang zijn.
 
Achtergrond
Vanaf november 2017 liet Deliveroo haar maaltijdbezorgers, met wie zij tot dat moment altijd arbeidsovereenkomsten sloot, werken op basis van een overeenkomst van opdracht. Naar aanleiding daarvan is discussie ontstaan over de vraag of de maaltijdbezorgers wel echt als zzp'er konden worden aangemerkt. Vakbond FNV meende van niet en heeft daarom een procedure aangespannen tegen Deliveroo.

Bij de rechtbank en in hoger beroep werd geoordeeld dat de maaltijdbezorgers in feite werkzaam waren op basis van een arbeidsovereenkomst, omdat was voldaan aan de drie vereisten: arbeid, loon en werkgeversgezag. Dat Deliveroo de maaltijdbezorgers zelf zelfstandigen noemde, deed daar niets aan af. Deliveroo is in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. Het bedrijf heeft de uitspraak overigens niet afgewacht en haar activiteiten in Nederland inmiddels stopgezet.
 
Oordeel Hoge Raad
De Hoge Raad laat het oordeel van het gerechtshof in stand: de maaltijdbezorgers van Deliveroo waren werknemers. Of een overeenkomst moet worden aangemerkt als arbeidsovereenkomst hangt af van alle omstandigheden van het geval in onderling verband bezien, aldus de Hoge Raad. In de uitspraak is een groot aantal omstandigheden opgenomen die bij deze beoordeling relevant kunnen zijn. Onder meer is van belang of het werk van degene die de werkzaamheden verricht is ingebed in de organisatie en de bedrijfsvoering en of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economische verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen (bijvoorbeeld bij het verwerven van een reputatie, bij acquisitie, wat betreft fiscale behandeling, en gelet op het aantal opdrachtgevers en de duur waarvoor hij zich doorgaans aan een bepaalde opdrachtgever verbindt). De vrijheid om niet op het werk te verschijnen/opdrachten te weigeren en om iemand anders het werk te laten verrichten, kunnen als omstandigheid meewegen.
 
Dat de maaltijdbezorgers van Deliveroo zich konden laten vervangen, deed niet af aan de conclusie dat sprake was van een arbeidsovereenkomst, omdat de daadwerkelijke betekenis van die vrijheid in de praktijk gering was. Ook het feit dat de bezorgers de vrijheid hadden om opdrachten te weigeren, maakte de conclusie niet anders. Alle omstandigheden bij elkaar gewogen duidde er volgens de Hoge Raad op dat de maaltijdbezorgers werkzaam waren op basis van een arbeidsovereenkomst.
 
De Hoge Raad geeft verder expliciet aan momenteel geen nadere algemene regels of uitgangspunten te (willen) geven voor kwalificatie van de arbeidsovereenkomst, omdat dit onderwerp de aandacht heeft van de Nederlandse en Europese wetgever. Minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft in een eerdere Kamerbrief van 16 december 2022 al aangegeven de open norm ‘werken in dienst van’ (het gezagscriterium) verder te zullen inkleuren. Wordt vervolgd dus.
 
Heeft u een specifieke vraag of behoefte aan nadere advisering over de kwalificatie van een arbeidsverhouding en de verschillende contractvormen in het arbeidsrecht? Neemt u dan gerust contact op met een van onze specialisten van het team Arbeid & Pensioen.
 
mr. Lisa Schouten
Van Benthem & Keulen Advocaten & Notariaat
e-mail: lisaschouten@vbk.nl" rel="nofollow" target="_blank">lisaschouten@vbk.nl
telefoon: 030 25 95 552