Robert Strijk neemt afscheid: Ik vond het fantastisch

Magazines | Utrecht Business Nr1 2023 | Lees volledige uitgave online

Alweer bijna vier jaar is Robert Strijk gedeputeerde voor de Provincie Utrecht. Ongeacht het kiezersoordeel zal de 58-jarige bestuurder niet opteren voor een volgende termijn. Wat zijn toekomst wel brengt, houdt Strijk open. Met een goed gevoel blikt hij terug én kijkt vooruit. “Om aantrekkelijk te blijven, moet de regio onverminderd investeren in haar economische pijlers.”

Tekst: Hans Hajée

 
Dat Robert Strijk niet voor herbenoeming in aanmerking wil komen, heeft met werkplezier niets te maken. “Zeker niet. Ik heb het hier zeer naar mijn zin. Utrecht is een prachtige provincie, de samenwerking met de organisatie en binnen Gedeputeerde Staten is uitstekend. Maar ik ben inmiddels 58. Als ik nog een keer een stap wil maken, is dit het moment.”
 
Financiën op orde
Toen Strijk in 2019 aantrad, stond de financiële situatie van de Provincie met afstand bovenaan zijn to do-list. “Er was geen goedgekeurde jaarrekening en daardoor liepen we achter de feiten aan. Het is erg lastig om een begroting te maken zonder actuele cijfers. Sindsdien is veel energie gestoken in de beheersing van financiële processen. We maken stappen in de goede richting, zoals het hoort bij een organisatie die jaarlijks een half miljard euro uitgeeft. Er is adequatere sturingsinformatie. Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk 200 miljoen euro vrij te maken voor een nieuwe tramlijn. Die investering is een voorwaarde voor het Rijk om bij te dragen aan deze cruciale voorziening.”
 
Minder ontmoetingen
Al snel eiste een andere gebeurtenis alle aandacht op. “Corona had een enorme impact op de samenleving en de economie, met veel persoonlijk leed. Ondanks de steunmaatregelen hebben bedrijven de deuren moeten sluiten. De pandemie zorgde er ook voor dat ik veel minder bedrijven heb kunnen bezoeken dan mijn bedoeling was. Jammer, want juist persoonlijke ontmoetingen leveren vaak waardevolle inzichten op.”
 
Waardering voor ondernemers
De pandemie maakt volgens Strijk eens te meer duidelijk wat ondernemersrisico inhoudt. “Mensen zoals ik waren bevoorrecht; we hebben ons geen zorgen hoeven maken over ons salaris. Mede door de steunmaatregelen behielden medewerkers vaak hun baan en inkomen. Ondernemers echter hadden slapeloze nachten door onzekerheid over de toekomst. Velen hebben hun reserves moeten aanspreken en de pensioenvoorziening zien afkalven. Nu krijgen ze te maken met exploderende energiekosten, hoge grondstofpijzen en stijgende rentes. Coronasteun moet terugbetaald worden en tegelijkertijd worden bedrijven verondersteld te investeren, bijvoorbeeld in verduurzaming. Daarom heb ik veel respect voor ondernemers. Zij verdienen waardering die ze niet altijd krijgen.”
 
Blijvende verbindingen
De coronaperiode leverde ook eyeopeners op. “Online werken bleek vaak goed mogelijk en werd een vaste waarde bij veel organisaties. Files zijn oplosbaar als we niet allemaal op hetzelfde moment in de auto stappen. Al lijkt dit inmiddels verleden tijd, het kán blijkbaar wel. Verder kijk ik tevreden terug op alle regionale initiatieven om de gevolgen van corona voor het bedrijfsleven te beperken. Hierdoor zijn verbindingen van blijvende waarde ontstaan.”
 
Investeren in herontwikkeling
Trots is Strijk op de rol van de Provincie bij de vernieuwing van bestaande bedrijventerreinen. “Veel oudere panden zijn hard aan vervanging toe maar hebben voor eigenaren nog steeds economische waarde, bijvoorbeeld als caravanstalling of opslagruimte. Als we herontwikkeling alleen aan de markt overlaten, gaat het lang duren voordat al deze gebouwen vervangen zijn.”
Daarom investeert de Provincie over vier jaar dertig miljoen euro in de intensivering en verduurzaming van regionale bedrijventerreinen. “Door het initiële waardeverlies te compenseren, wordt het mogelijk gedateerd vastgoed te vervangen door nieuwe, energiezuinige en grotere gebouwen. Zo ontstaat ruimte voor aanvullende werkgelegenheid en krijgt de verduurzaming een impuls. Ik ben oprecht blij dat Provinciale Staten unaniem instemde met deze investering.”
 
Van werk naar werk
Meer nog dan bij Strijks aantreden is er spanning op de arbeidsmarkt. “Was er toen een handvol sectoren met tekorten, nu hebben vrijwel alle branches grote behoefte aan medewerkers. Verder betekenen de steeds snellere technologische veranderingen dat de beroepsbevolking zich moet blijven bijscholen. Ook omscholen is noodzakelijk, om de transitie van werk naar werk mogelijk te maken. Hierdoor kunnen mensen vanuit sectoren waar nu een overschot bestaat – denk aan de financiële dienstverlening – aan de slag in functies met een beter toekomstperspectief.”
 
Utrecht Talent Alliantie
Deze opgave vereist een forse inspanning. “Opleidingen zijn er nog niet op ingesteld, budgetten vaak sectorgericht. Om alle drempels weg te nemen, is een brede samenwerking nodig. Dat besef was de drijfveer bij de totstandkoming van de Utrecht Talent Alliantie. Na een fase van netwerkvorming fungeert zij nu als aanjager van concrete acties die de mismatch op de arbeidsmarkt terugdringen.”
 
Structuur versterken
De afgelopen jaren zijn twee andere organisaties gestart die de provinciale economie verder brengen. “ROM Utrecht Region versterkt de economische structuur door bedrijven te ondersteunen bij innoveren, investeren en internationaal ondernemen,” aldus Strijk. Daarbij focust de ontwikkelingsmaatschappij op de belangrijkste maatschappelijke uitdagingen. “Na de start medio 2020 is in korte tijd een stevige organisatie neergezet. Steeds meer bedrijven en initiatieven weten de ROM te vinden.”
 
Eendrachtige triple helix
Ook de Economic Board Utrecht is belangrijk voor de regionale economie. “Dit netwerk van grote bedrijven, kennisinstellingen en overheden geeft richting aan de gewenste ontwikkeling. Daarbij ligt de nadruk op het economische fundament en het vestigingsklimaat voor de lange termijn.”
Corona had ook invloed op de start van de nieuwe board, met Strijk als een van de leden. “De eerste bijeenkomst moest telkens worden uitgesteld. Begin 2022 kon de kick-off eindelijk plaatsvinden en onder voorzitterschap van de Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma is de EBU inmiddels op stoom. Dat is ook nodig, want een eendrachtige samenwerking in deze zogeheten triple helix zorgt voor de noodzakelijke lobby richting Den Haag en Brussel.”
 
Gezondheidsmetropool
Die regionale lobby moet gericht worden ingezet. “Een breed gedragen collectieve doelstelling helpt daarbij. Stakeholders vonden elkaar jaren geleden in de term ‘gezond stedelijk leven’. De regio streeft naar een gezonde samenleving met een gezonde leefomgeving en gezonde mensen. Ambitie is om uit te groeien tot een internationale gezondheidsmetropool. Een nieuwe campagne moet dit profiel laden en uitdragen, in binnen- en buitenland.”
 
Blijven investeren
Strijk neemt afscheid van een provincie die gezien wordt als een van Europa’s meest competetieve regio’s. “In de driejaarlijkse EU Regional Competitiveness Index staat Utrecht steevast in de top-3. Uiteraard hopen we bij de nieuwe editie die eind maart verschijnt opnieuw op een hoge score.”
Behoud van zo’n prominente plek is niet vanzelfsprekend, benadrukt de gedeputeerde. “Al is de uitgangspositie uitstekend, om aantrekkelijk te blijven moet de regio onverminderd investeren in haar economische pijlers.”
 
Sterke clusters
Ook innovatie draagt bij aan een krachtige regionale economie. “Maatschappelijke uitdagingen vereisen nieuwe technieken, producten en diensten. Daarbij beschikken wij over drie sterke clusters. Allereerst ‘life sciences en health’: gezondheidszorg, medische en biotechnologie. Onder de term ‘earth’ valt alles wat bijdraagt aan een gezonde, toekomstbestendige leefomgeving. ‘Media en gaming’ vormen het derde innovatieve cluster. Binnen al deze sectoren beschikt de provincie over veel innovatiekracht van bedrijven en onderzoeksinstituten. Hun impact kan worden vergroot door samenwerking aan te jagen, ook en vooral tussen de verschillende sectoren.”
 
Utrecht, Berlijn of Boston
Betere faciliteiten helpen eveneens. Volgens Strijk gaat de kost daarbij soms voor de baat uit. “Bijvoorbeeld door labruimte voor lifesciencebedrijven te realiseren zonder dat vooraf een gebruiker bekend is. Je weet immers niet welke startup hier over een aantal jaren behoefte aan heeft. Maar op dat moment is directe beschikbaarheid wel een voorwaarde om kansrijke bedrijven aan de regio te binden. Ga je pas bouwen na een concrete vraag dan ben je te laat en vertrekt een startup naar Eindhoven, Berlijn of Boston.”
Dergelijke toekomstgerichte investeringen zijn nodig om de innovatieve clusters in de regio te versterken. “De Provincie draagt bij door garant te staan en mee te financieren. In een volgende fase kan een kansrijk bedrijf voor financiering terecht bij de ROM. Zo fungeert het ecosysteem optimaal.”
 
Revolutie versnelt
Naast economische zaken en financiën heeft Strijk ook digitalisering in portefeuille. “Door andere prioriteiten heb ik dat aspect minder aandacht kunnen geven dan gehoopt,” geeft hij toe. “De noodzaak ervaren we elke dag. Kijk naar de AI-toepassingen die tal van beroepen raken.”
De digitale revolutie versnelt verder. “Dat biedt zeker kansen voor deze provincie, als kennisintensieve regio bij uitstek. Daarbij moeten we er wel voor waken dat iedereen mee kan en zich mee-ontwikkelt. Niet voor niets is het vergroten van digitale vaardigheden een van de speerpunten binnen de Utrecht Talent Alliantie.”
 
Veel geleerd
Bij het verzoek om zijn ervaringen als gedeputeerde in één zin samen te vatten, hoeft Strijk niet lang na te denken. “Ik vond het fantastisch,” zegt hij stellig. “De afgelopen vier jaar heb ik veel inspirerende mensen ontmoet en als persoon veel geleerd. Het stemt me dankbaar dat ik hier mocht werken en een bijdrage heb kunnen leveren. Na de ervaringen met eerdere werklocaties besef ik nog beter, hoe groot de verschillen in Nederland zijn. Binnen een uur ben je in een compleet andere omgeving. Dan is de provincie Utrecht zonder meer een van de mooiste, meest gevarieerde plekken van het land. Inwoners mogen zich gelukkig prijzen.”
 
Breed palet
In welk deel van Nederland Strijks volgende bestemming ligt, is nog ongewis. Hij doceerde economie en werkte in het bedrijfsleven. Daarna werd hij Centrummanager in Leiden, directeur bij het landelijk D66-bureau en wethouder in Leiden. Voor hij aantrad als gedeputeerde was Strijk korte tijd waarnemend burgemeester in Zwijndrecht. “Dit brede palet biedt tal van aanknopingspunten voor een volgende rol of functie. Welke dit wordt, staat in de sterren. Ik heb een blanco blad papier voor me en dat bevalt vooralsnog prima.”
  

REGEREN IS VOORUITZIEN
Voor de komende jaren zijn de provinciale financiën voor een groot deel op orde. Robert Strijk waarschuwt echter voor de periode daarna. “Provincies maar ook gemeenten investeren fors in woningbouw, infrastructuur en de energietransitie. Vervolgens moeten al deze voorzieningen ook in stand worden gehouden. Het Rijk heeft tot 2026 afspraken gemaakt over de financiële bijdrage aan de provincies. Voor de beheer- en onderhoudslasten die in de toekomst op ons afkomen, onbreekt tot nu toe de dekking.”
Dit baart zorgen. “Vandaar dat de provincie Utrecht de overheid oproept om de jaarlijkse bijdrage van 2,5 miljard euro voor de provincies de komende jaren te laten stijgen tot 3,5 miljard, exclusief de inflatie. Daarmee zijn ook de lopende uitgaven geborgd.” Landt dit pleidooi al? “Bij het Rijk is vooral aandacht voor de korte termijn. Enerzijds logisch, gezien de enorme actuele opgaven. Maar regeren is ook vooruitzien.”

 
 
 

delen:
Algemene voorwaarden | privacy statement