Magazines | Utrecht Business Nr 3 - 2016 | Lees volledige uitgave online

Helen Dowling Instituut wil virtueel gebouw met landelijke impact

Ondernemen in de zorg

Het Helen Dowling Instituut is toonaangevend bij de gespecialiseerde psychologische zorg aan kankerpatiënten én hun naasten. Ondernemerschap is een tweede natuur van deze Bilthovense zorginstelling. Daardoor lukte het om een nieuw onderkomen volledig met giften te financieren. Een prestatie die veel vertrouwen geeft in het welslagen van een volgende opvallende ambitie: een virtueel gebouw dat gespecialiseerde psychologische zorg bereikbaar maakt voor kankerpatiënten in heel Nederland. "Ook dat gaat ons lukken."

Elk jaar overlijden in ons land ruim 40.000 mensen aan kanker. Dat maakt de ziekte tot doodsoorzaak nummer een. Een op de drie Nederlanders krijgt ooit in zijn leven kanker. Het Helen Dowling Instituut (HDI) biedt psychologische zorg voor kankerpatiënten en hun naasten. "De ziekte is vaak levensbedreigend en heeft grote gevolgen," zegt directeur dr. Bram Kuiper. "Kanker dringt volkomen onverwacht iemands lichaam en leven binnen. Het is niet alleen fysiek maar ook emotioneel erg zwaar, voor de patiënt en voor diens omgeving. Door gerichte zorg helpen wij om de psychische gevolgen van kanker hanteerbaar te maken."

Meervoudige mijlpaal

Naast deze zorg houdt het HDI zich bezig met onderzoek en kennisoverdracht. Het instituut is opgericht in 1988 en was jarenlang gevestigd op het terrein van het Utrechtse Diakonessenhuis. In 2013 volgde verhuizing naar een nieuw gebouw op het Berg en Bosch-terrein in Bilthoven. Opmerkelijk: het pand is geheel met giften gefinancierd. "De nieuwbouw betekende in meerdere opzichten een mijlpaal voor het HDI," benadrukt Kuiper. "Het was een prestatie van formaat om midden in crisistijd de benodigde fondsen bijeen te krijgen. Dat gaf onze identiteit en het zelfvertrouwen van de organisatie een boost. Ook draagt het nieuwe gebouw bij aan de zichtbaarheid van het HDI. Een oproep voor vrijwilligers leverde tientallen reacties uit de omgeving op."

Geen valse bescheidenheid

Het nieuwe pand schept optimale omstandigheden voor het verlenen van zorg. "Uit evaluaties blijkt dat cliënten zich hier prettig voelen. Dat draagt in positieve zin bij aan

de interactie met therapeuten." In bench-

markonderzoek scoort het HDI steevast hoog. "Een gemiddelde GGZ-instelling krijgt voor klanttevredenheid een 7,2, wij worden met een 8,7 beoordeeld. Kijk je naar klinische effecten dan nemen vermoeidheid, somberheid en angst door onze behandeling sterker af dan bij vergelijkbare GGZ-instellingen. Er is geen reden voor valse bescheidenheid; inhoudelijk behoort het HDI tot de top."

Schaduwzijde

Niet verwonderlijk dat steeds meer mensen het instituut weten te vinden. "In 2015 deden ruim 1.900 cliënten een beroep op onze zorg. Meer dan ooit, maar er is ook een schaduwzijde. Veel zorgverzekeraars hanteren een plafond bij het budget dat doorberekend kan worden. Is die limiet bereikt dan wordt de therapie voor hun verzekerden niet meer vergoed. Door tijdig aan de bel te trekken, proberen wij een oplossing te vinden. Doelstelling is en blijft om iedereen te helpen die bij ons aanklopt. Toch was er vorig jaar bij één verzekeraar gedurende korte tijd een cliëntenstop. Dat hopen we nooit meer mee te maken. Een tweetal verzekeraars hecht zoveel waarde aan onze zorg dat zij geen budgetplafond hanteren. Die afspraak willen we heel graag ook met alle andere zorgverzekeraars maken."

Emotioneel zwaar

Het HDI is een GGZ-instelling die onder de basisverzekering valt. Van het budget van 3,3 miljoen euro komt dit jaar 2,3 miljoen uit bijdragen van verzekeraars. Ook zijn er inkomsten uit onderzoek en (bij)scholing. "De vergoedingen van verzekeraars en de andere inkomsten zijn onvoldoende om de kosten te dekken. McKinsey onderzocht in 2014 hoe de psycho-oncologie een duurzaam fundament kan krijgen door de kloof tussen inkomsten en uitgaven te dichten. De instituten zijn kleinschalig waardoor overhead relatief zwaar weegt. Verder gaan de rekenmodellen van zorgverzekeraars uit van zeven cliënten per dag. De kwaliteit van de zorg heeft voor het HDI hoogste prioriteit. Ons werk is nooit routineus. Vijftien procent van de cliënten overlijdt. Dit hakt er emotioneel fors in, hoeveel ervaring je ook hebt. Daarom ondersteunen zowel onze therapeuten als die van collega-instellingen maximaal zes cliënten per dag. Dat verklaart mede waarom we elk jaar zo'n vijftien procent tekort komen. Volgens McKinsey kunnen instellingen dat financiële gat voor de helft zelf dichten door nog efficiënter te opereren. Daar werken we hard aan. Het andere deel moet komen uit een hogere vergoeding van de zorgverzekeraars. Wettelijk mogen zij 110% geven van het maximum tarief dat de Nederlandse Zorgautoriteit vaststelt, maar zorgverzekeraars willen er tot nu toe niet aan, bang als ze zijn voor precedentwerking."

Fundament versterken

Daarom blijft het HDI voor een aanzienlijk deel van haar inkomsten afhankelijk van fondsenwerving. "In het verleden was daarbij een sleutelrol weggelegd voor ons jaarlijkse gala," zegt Door Vonk. Zij houdt zich bij het HDI bezig met fondsenwerving en communicatie. "Met hulp van velen die ons een warm hart toedragen, zijn hiermee fantastische bedragen bijeengebracht. Wel legde dit gala jaarlijks een groot beslag op de organisatie. Om minder afhankelijk te zijn van één evenement ligt de nadruk nu op het werven van donateurs. Jaarlijks helpen we duizenden mensen. Gezien de impact van onze activiteiten is hier nog een wereld te winnen. Ook veel patiënten weten niet dat het HDI voor een substantieel deel afhankelijk is van donaties. Dat moeten we beter communiceren. De groei van de Club van 500 ? waarvan ook veel ondernemers lid zijn ? helpt eveneens om onze financiële basis te versterken."

Vijftig procent

De continue aandacht voor de economische grondslag beperkt het HDI allermist in haar ambities. In 2015 werd de fusie met het Taborhuis afgerond, een collega-instelling met vestigingen in Arnhem en Groesbeek. Daardoor bestrijkt het HDI een groter gebied. Kuiper: "Uit onderzoek van het KWF blijkt echter dat nog altijd vijftig procent van de kankerpatiënten in ons land verstoken is van psycho-oncologische zorg. In het verleden is samen met collega-instituten getracht om te komen tot één landelijke organisatie. Het zou betekenen dat het HDI haar zelfstandige identiteit kwijtraakt, maar daartoe waren we bereid. Dit voornemen kwam echter niet van de grond."

Gerechtvaardigde investering

Daarom neemt het Bilthovense instituut zelf het voortouw bij het realiseren van een landelijk netwerk. "Mede ingegeven door eerdergenoemd McKinsey-rapport dat constateert dat meer schaalgrootte zorgt voor een gezondere exploitatie. Belangrijkste drijfveer is echter dat deze waardevolle zorg voor iedereen beschikbaar komt." Om dat mogelijk te maken, werkt het HDI aan het plan voor een organisatie die landelijk opereert. Haar huidige activiteiten zullen hierin opgaan. "Adviesbureau Berenschot ondersteunt ons bij het opstellen van een businesscase. We zijn druk in gesprek met beoogde founding partners zoals het KWF en met de zorgverzekeraars. Die spelen een cruciale rol bij de financiering. Inschatting is dat jaarlijks ongeveer 12 miljoen euro nodig is. Een forse investering, maar alleszins gerechtvaardigd als je het afzet tegen de meerwaarde voor alle mensen die we kunnen helpen."

Fysiek en digitaal

In de plannen speelt digitale zorg een belangrijke rol. "Het is simpelweg niet haalbaar om overal in het land fysieke gebouwen te realiseren," weet Kuiper. "Maar dat hoeft ook niet. Bij psycho-oncologische zorg gaat het om maatwerk, afhankelijk van de aard van de problematiek. Mensen in crisissituaties moet je face-to-face begeleiden. Ook voor groepstherapie is een fysieke ontmoeting vereist. Maar in veel gevallen is digitale ondersteuning heel goed mogelijk. Zo is onze online therapie die vermoeidheid tegengaat zeer succesvol." De voortschrijdende techniek biedt steeds meer mogelijkheden. "Denk aan virtual reality brillen waarmee het contact met een therapeut bijna levensecht wordt."

In de plannen refereert het HDI aan een virtueel gebouw. "Die term is vooral een metafoor, in de zin van een onzichtbare mantel die kankerpatiënten beschermt. Een gebouw als co-therapeut waarbij zij altijd terecht kunnen. Voor een fysieke ontmoeting én voor digitale ondersteuning."

Positieve energie

Kuiper merkt dat de plannen voor een landelijk netwerk veel teweeg brengen. "Er is een duidelijke parallel met ons nieuwe pand in Bilthoven. De realisatie ervan zorgde destijds voor veel positieve energie. Die ontstaat nu weer. Zowel binnen de organisatie als bij iedereen met wie we over deze plannen praten. Ook potentiële donateurs reageren zeer positief op onze ambities. Bij de plannen voor onze fysieke nieuwe huisvesting dacht menigeen: 'Dat lukt ze nooit'. Maar het lukte wel. Dat geeft ook bij dit virtuele gebouw veel vertrouwen. Ik ben ervan overtuigd dat er over vijf jaar een gezonde, solide organisatie staat die psychologische zorg op maat biedt voor kankerpatiënten in heel Nederland." n

TEKST HANS HAJÉE

zorg

De nieuwbouw in Bilthoven: meervoudige mijlpaal

"Inhoudelijk behoort het HDI tot de top."

VERHAAL BLIJVEN UITDRAGEN

Kanker heeft bij patiënten vaak ernstige emotionele gevolgen. "Zoals depressies en angststoornissen," zegt Bram Kuiper. "Die laatste hebben veelal een irreële grondslag, gaan over zaken die niet zullen gebeuren. Angst voor de angst. Bij kankerpatiënten is de aanleiding echter concreet en tastbaar. Daarom is specialistische behandeling nodig. Niet iedereen realiseert zich dat. Ook nog lang niet alle kankerpatiënten weten dat deze hulp beschikbaar is. Daarom moeten we ons verhaal blijven uitdragen."

delen: