Magazines | Utrecht Business Nr 4 - 2016 | Lees volledige uitgave online

Gewijzigde Aanbestedingswet biedt kansen voor het mkb

"Timmer aanbesteding

niet dicht"

De Aanbestedingswet is per 1 juli op een aantal punten gewijzigd. Doelstelling van het Ministerie van Economische Zaken daarbij is om het aanbestedingstraject voor zowel overheden als bedrijven te optimaliseren. Ook wordt innovatie bevorderd. "Door een aanbestedingsvraag niet helemaal dicht te timmeren, ontstaat ruimte voor verrassende vernieuwing."

Publieke partijen als gemeenten, provincies en waterschappen zijn economisch een factor van belang, stelt Hans Bakker. Naast regiomanager MKB-Nederland Midden is hij coördinator van lokaal en regionaal aanbesteden. "Een bedrag van ca. 2.000 euro per inwoner is een goede indicatie van het jaarlijks door gemeenten aanbestede bedrag. Bij Utrecht praat je dan over bijna 650 miljoen euro; landelijk is het zo'n 34 miljard. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om activiteiten als bouw, schoonmaak en catering. En sinds kort ook de aanbestedingen rond het sociale domein (WMO, thuiszorg). Natuurlijk zijn er raamcontracten en langlopende afspraken; niet alles komt elk jaar op de markt. Maar het gaat om grote bedragen en interessante opdrachten."

Meer kans

In de Aanbestedingswet uit 2012 is bepaald hoe publieke partijen hun aanbestedingen moeten uitvoeren. Per 1 juli is deze wet op een aantal punten gewijzigd. Hierbij zijn de Europese richtlijnen geïmplementeerd. Ook zijn verbeteringen doorgevoerd naar aanleiding van een evaluatie door het Ministerie van Economische Zaken. "Het kabinet wil het aanbestedingstraject voor zowel overheden als bedrijfsleven efficiënter laten verlopen," aldus verantwoordelijk minister Henk Kamp in een toelichting. "Daartoe creëren we elektronische procedures die makkelijker toegankelijk zijn. Hierdoor heeft het mkb meer kans om in aanmerking te komen voor opdrachten. Ook biedt de wijziging overheden extra mogelijkheden om via aanbestedingen samen met bedrijven innovaties te ontwikkelen."

Misverstanden

Uit de evaluatie kwam naar voren dat problemen rond publieke aanbestedingen niet zozeer veroorzaakt worden door onduidelijke regelgeving. "Het zit hem vooral in het toepassen van die regels. Vooral kleinere gemeenten worstelen hiermee," aldus Hans Bakker. "Je ziet dat criteria niet altijd duidelijk worden omschreven. Een uitgangspunt als de Economische Meest Voordelige Inschrijving (EMVI) of gunnen op basis van kwaliteit blijkt regelmatig misverstanden op te leveren. Datzelfde geldt voor richtlijnen op het gebied van social return ? het leveren van een maatschappelijke inspanning als onderdeel van de gunning. Omdat ondernemers een opdracht toch graag binnenhalen, zullen ze niet snel vooraf onduidelijkheden aankaarten of zaken ter discussie stellen."

Marktdagen

Communicatie is ? zoals zo vaak ? het sleutelwoord. "Beide partijen moeten elkaar vaker opzoeken en in een open discussie mogelijke knelpunten bespreken," benadrukt Bakker. "De Marktdagen Aanbesteden zijn daarvoor bij uitstek geschikt." Deze worden al een aantal jaren op verschillende plaatsen in het land gehouden. Vaak is MKB-Nederland (mede-)organisator. "De bijeenkomsten worden goed bezocht; meestal zijn 150 tot 200 ondernemers en vertegenwoordigers van aanbestedende partijen aanwezig. In een informele setting wisselen zij ervaringen uit. Dat kan als katalysator dienen voor het aanbestedingsproces." Op 10 november aanstaande is er weer een Marktdag voor de provincie Utrecht.

Maatschappelijk betrokken

Het juridische karakter van de Aanbestedingswet is versterkt. "Alles moet gemotiveerd worden. Dat kan voor een drempel zorgen, maar biedt tegelijkertijd kansen voor bedrijven die deze extra inspanning voor lief nemen. Andere aanpassing: inschrijven op een aanbesteding kan nu digitaal. Per 1 juli volgend jaar wordt dit zelfs verplicht."

Positief is volgens Bakker dat de gewijzigde Aanbestedingswet meer ruimte biedt voor interpretatie. "Voorheen gold bij een bepaald drempelbedrag een vaste aanbestedingswijze waar onder geen beding van afgeweken mocht worden. Mits goed gemotiveerd, is dat nu wel mogelijk." In de praktijk komt het regelmatig voor dat grote opdrachten worden "opgeknipt" om de richtlijnen voor hogere bedragen te omzeilen. "Wat ons betreft geldt ook hier: als het goed gemotiveerd is, hoeft dit geen bezwaar te zijn. Het kan ervoor zorgen dat het lokale bedrijfsleven meer kansen krijgt en bepaalde opdrachten niet altijd aan hele grote spelers worden gegund." Bakker benadrukt dat een aanbesteding te allen tijde volledig transparant dient te zijn. "Uiteraard moet de beste winnen. Maar lokale bedrijven hebben vaak veel impact in een gemeente of regio. Als werkgever en door hun maatschappelijke betrokkenheid. Daarom is het goed dat zij de kans krijgen om mee te dingen naar een opdracht."

Geen koudwatervrees

Een van de doelstellingen van de nieuwe Aanbestedingswet is om innovatie te bevorderen. Ondernemers en aanbestedende diensten kunnen afspreken om samen onderzoek en ontwikkeling te starten. Daarna kan de aanbesteder een uit zo'n partnerschip voortkomende innovatie aanschaffen zonder dat een nieuwe aanbesteding nodig is. Een goede zaak, vindt Bakker. "In het verlengde hiervan is het ook belangrijk dat aanbesteders een opdracht niet helemaal dichttimmeren.

Vaak is sprake van koudwatervrees, maar die is nergens voor nodig. Ondernemers spelen immers een cruciale rol bij vernieuwing. Door een aanbestedingsvraag ruim te formuleren, krijgen zij de gelegenheid om hun ervaring en kennis optimaal in te zetten. Dat kan leiden tot verrassende innovaties en daar plukt iedereen de vruchten van." n

DOSSIER

TIPS VOOR

OPDRACHTGEVERS

* Denk creatief en zoek verbinding.

* Blijf niet hangen in wat altijd is geweest.

* Laat nieuwe ideeën toe.

"Marktdagen zijn katalysator voor het aanbestedingsproces."

TIPS VOOR BEDRIJVEN

* Verdiep je in de aanbestedingswetgeving.

* Wees proactief; zorg dat publieke opdrachtgevers je weten te vinden.

* Zoek samenwerking om grote opdrachten binnen te halen.

delen: