Magazines | Utrecht Business Nr4 2024 | Lees volledige uitgave online

Utrecht profileert zich nadrukkelijk als regio waar de gezondheid van mens en leefomgeving centraal staan. Heart of Health fungeert als label om dit onderscheidende kenmerk voor het voetlicht te brengen. "Stilstand is achteruitgang," weet EBU-voorzitter Sharon Dijksma. "Daarom moeten we ons gezamenlijke verhaal blijven vertellen." Dat gebeurt in binnen- en buitenland, onder meer tijdens het bezoek van een regionale delegatie aan München in oktober 2024.

Tekst: Hans Hajée Fotografie: Phil Pham Photo

“Een aansprekend profiel is een voorwaarde om de regio Utrecht succesvol uit te kunnen dragen,” weet Sharon Dijksma. De burgemeester van Utrecht is voorzitter van de Economic Board Utrecht (EBU). Dit topnetwerk van de triple helix – bedrijfsleven, onderwijs en overheid – is de drijvende kracht achter Heart of Health. “Met dit label maken we gebruik van het langjarige draagvlak in de regio voor het thema gezond stedelijk leven. Het omschrijft waar Utrecht goed in is, maar er is meer focus nodig als we nu en in de toekomst de juiste investeringen, bedrijven en talent naar Utrecht willen halen.”
 
Door een trechter
EBU-directeur Michiel Dijkman: “Uit onderzoek blijkt dat de identiteit van de regio een zetje nodig heeft. Heart of Health zorgt daarvoor. Het profiel sluit aan bij de drie sterke economische clusters: gezondheid, duurzaamheid en digitalisering.”
Het laten landen van de regio als Heart of Health vergt een lange adem. “Zoiets moet groeien,” weet Dijksma. “Je moet als het ware samen door een trechter. Dat heeft goed uitgepakt. Veel bedrijven herkennen zich in de gezamenlijke agenda en ons verhaal krijgt steeds meer tractie.”
Heart of Health refereert aan de regio als samenleving waar de gezondheid van mens en leefomgeving centraal staan. “Utrecht loopt op dit gebied voorop. Hier ontwikkelen we op lokaal niveau oplossingen voor wereldproblemen – en dus met internationale potentie.”
 
Organoids
Ultiem voorbeeld is de ontdekking van Hans Clevers. Aan het Utrechtse Hubrecht Instituut ontwikkelde hij een manier om stamcellen buiten het lichaam te laten uitgroeien tot mini-organen. Met deze organoids kan onderzocht worden welk geneesmiddel het beste werkt voor individuele patiënten. Een baanbrekende vondst. Niet voor niets wordt Clevers al jaren genoemd als kandidaat voor de Nobelprijs.
“Het UMC Utrecht gebruikt de organoids bij het onderzoek naar kanker. Tijdens een recent bezoek van een delegatie Kamerleden plaatste het ziekenhuis die activiteiten in het brede kader van Heart of Health. Zo wordt ons merk steeds verder geladen. De EBU heeft hierbij de rol van stimulator en regisseur. Michiel en zijn mensen werken daar hard aan.”
 
Meest gezonde wijk
De gezamenlijke focus levert kansrijke verbindingen op. “EBU-lid Onno Dwars is CEO van Ballast Nedam. Met dit bedrijf is hij betrokken bij de ontwikkeling van het Cartesiusgebied. Dit moet de gezondste wijk van Nederland worden, waardoor mensen die er wonen langer leven. Zo’n claim moet gevalideerd worden. Daarvoor is samenwerking gezocht met het UMC Utrecht via EBU-lid Margriet Schneider, destijds CEO van het ziekenhuis. Ook de Hogeschool Utrecht werkt hieraan mee. Zonder onze collectieve focus was deze verbinding waarschijnlijk nooit tot stand gekomen. Een aansprekend voorbeeld dat de potentie van Heart of Health onderstreept.”
 
Internationale proeftuin
De samenwerking krijgt ook een internationale dimensie. “Tijdens een bezoek van een regionale vertegenwoordiging aan Kopenhagen in 2023 is contact gelegd met de Wereldgezondheidsorganisatie van de VN, de WHO,” zegt Dijkman. “Dit leidde ertoe dat Cartesius wereldwijd een van de tien proeftuinen is waar de WHO de invloed van de leefomgeving op gezondheid onderzoekt. Dit is bij uitstek een ‘exportproduct’ dat de regio op de kaart zet als internationale gezondheidsmetropool.”
 
Verdienvermogen
Buitenlandse reizen zijn een belangrijke manier om Heart of Health voor het voetlicht te brengen. De afgelopen jaren brachten Utrechtse delegaties naast Kopenhagen ook een bezoek aan San Francisco, Noordrijn-Westfalen en München. “Bij de selectie van een bestemming kijken we goed naar het
verdienvermogen; waar zien regionale bedrijven groeikansen? Uit onderzoek blijkt dat Duitsland hoog scoort, net als Groot Brittannië en de Scandinavische landen.”
 
Fiets als linking pin
Ook de ambities van een bestemming spelen een rol bij de keuze, stelt burgemeester Dijksma. “Bij een bezoek aan San Francisco maakte de
Utrechtse vertegenwoordiging deel uit van een Nederlandse delegatie met
koningin Maxima als boegbeeld. Centraal thema was stedelijke mobiliteit. San Francisco heeft wereldwijd aanzien als economische metropool. De lokale overheid wil het autogebruik beperken door in te zetten op andere vormen van vervoer. Als het gaat om fietsgebruik lopen stad en regio Utrecht voorop. Dit was de linking pin tijdens het bezoek met vanuit onze regio een compleet ecosysteem: een fietsfabrikant, bouwers van ondergrondse parkeergarages en experts op het gebied van fietsinfrastructuur. Daarmee heeft Utrecht zeker impact kunnen maken. Er zijn contracten getekend en waardevolle contacten gelegd.”
 
Gezond brutaal
Met dank aan een gezonde dosis brutaliteit. “London Breed, de burgemeester van San Francisco had al een bezoek aan Nederland gepland. Tijdens een speech in aanwezigheid van de koningin nodigde ik mijn collega uit om daarbij ook Utrecht aan te doen. De burgemeester zegde publiekelijk toe en was onder de indruk van onze kenmerken als fietsstad en -regio. Wel leverde het bezoek wat bange momenten op; de fietsvaardigheid van Amerikanen bleek voor verbetering vatbaar.”
 
Veel animo
In oktober 2024 bracht een Utrechtse delegatie een bezoek aan München. “Als staatssecretaris van EZ leidde ik eerder een handelsmissie naar Beieren. Een economisch krachtige regio die veel raakvlakken heeft met Utrecht.”
Het animo voor deelname was aanzienlijk, stelt Dijkman. “De 23 personen vormden een mooie mix van zowel EBU-leden als vertegenwoordigers van
start- en scale-ups vanuit ROM Utrecht Region. Ook enkele leden van de Young Economic Board reisden mee naar München.”
 
Vol programma
Daar wachtte een vol programma met onder meer een bezoek aan Munich Urban Colab, een innovatie-ecosysteem voor jonge bedrijven. Ook maakten Utrechtse bezoekers kennis met de Bayernkazerne. In dit circulaire herontwikkelingsproject zullen uiteindelijk 15.000 inwoners een plek vinden. Verder waren er bezoeken aan Media Lab Bayern – een campus die veel raakvlakken heeft met Hilversum – en aan Vaeridion. Dit bedrijf met Nederlandse roots ontwikkelt een baanbrekende innovatie in de elektrische luchtvaart en opende een productiefaciliteit in München.

TOPNETWERK
De Economic Board Utrecht is een topnetwerk van bestuurders uit
bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Boardleden nemen deel op persoonlijke titel. Gezamenlijk doel is om de regionale economie toekomstgericht en
duurzaam te versterken. Daartoe zetten de leden hun netwerk, lobby- en denkkracht in. Zij brengen de regionale boodschap voor het voetlicht, bijvoorbeeld in Den Haag en Brussel. Ook helpen leden om Utrecht
internationaal in de etalage te zetten.
Sinds begin 2024 is er ook een Young Economic Board. Daar denken twintigers en dertigers mee over de toekomst van de regio. Dijkman: “Deze jongere, ondernemende generatie prikkelt ons en doorbreekt de bestuurlijke bubbel.”

 
5 miljard euro
De link met Heart of Health was nadrukkelijk aanwezig bij het Helmholtz
Institute. “Met een funding van 5 miljard euro door de Duitse federale overheid brengt dit instituut de relatie van gezondheid en leefomgeving over een periode van 100 jaar in kaart,” vertelt Dijkman. “Via hoogleraar Roel Vermeulen werkt Universiteit Utrecht samen met het Helmholtz Institute. Het UMC en het Prinses Máxima Centrum hebben interesse om die samenwerking uit te breiden op het eerdergenoemde thema organoids. Begin 2025 brengt een Duitse delegatie een tegenbezoek.”
 
Award en nieuwe leden
In München sloot de Utrechtse afvaardiging aan bij het bezoek van Holland Metropole, een netwerk van de vijf grote gemeenten en vastgoedpartijen. Gelijktijdig vond de Expo Real plaats, een van de belangrijkste internationale vastgoedbeurzen. “Tijdens het Utrecht Diner van Holland Metropole heeft de ROM nieuwe leden geworven voor het DigiC-netwerk dat werkt aan circulair bouwen in onze regio. En bij de Expo Real haalde Young EBU-lid Gert van Vugt met zijn bedrijf Sustainer een award binnen op het thema construction tech.”
 
Tweerichtingsverkeer
Het profiel van Hearth of Health gedijt bij tweerichtingsverkeer. “Als inkomende locatie voor bezoeken zijn stad en regio steeds populairder. Daarbij speelt zeker een rol dat Utrecht in 2023 is uitgeroepen tot Europa’s meest competitieve regio. Erkenning als Regional Innovation Valley in juni van dit jaar versterkt onze aantrekkingskracht verder. De Europese Commissie kent deze status toe aan koplopers op het gebied van gezondheidsinnovatie.”
 
CNN
Buitenlandse bezoekers zijn geïnteresseerd in het onderzoek en de
bedrijvigheid op het Utrecht Science Park. “Ook de grootste fietsparkeergarage ter wereld trekt de aandacht, net als het herstel van de singel,” weet burgemeester Dijksma. Deze en andere items kwamen aan bod tijdens een uitzending van het Amerikaanse CNN. “Daarin wordt Utrecht geportretteerd als toonbeeld van een duurzame leefomgeving. Sommigen denken dat het een betaald item was, maar niets is minder waar.”
Ideale Utrecht-promotie is het zeker. “De beelden laten zien hoe hier wordt geïnvesteerd in alle aspecten van een gezonde samenleving. Centrale boodschap: als je wilt ervaren hoe de stad en regio van de toekomst eruit zien, moet je in Utrecht zijn.”
Realiseren de inwoners zich dat? “Sommige mensen wel, maar een aanzienlijk deel koestert vooral het kleinschalige karakter van Utrecht. Bij de trots op hun stad zijn ze terughoudender dan Amsterdammers of iemand uit Maastricht.”
 
Deuren openen
Terughoudend is Dijksma zeker niet. De burgemeester krijgt waardering voor haar gedreven inzet om Utrecht verder te brengen. “Vroeger was de gedachte wel: als je hier een bezemsteel in de grond stopt, wordt het vanzelf een prachtige boom. Maar de toppositie van deze regio is allesbehalve vanzelfsprekend. Ontwikkelingen om ons heen versnellen, andere gebieden timmeren aan de weg. Stilstand is achteruitgang. Daarom moeten we het gezamenlijke verhaal telkens weer uitdragen; intern en extern, in Nederland en internationaal. Door mijn functie kan ik deuren openen en krijg ik een podium om onze sterke punten te benadrukken. Daar maak ik graag gebruik van.”
 

24 UUR IN DE BUS
Naast de externe impact was het regionale bezoek aan München ook intern waardevol, constateert Sharon Dijksma. “De busreis duurde twee keer twaalf uur. Normaal lopen agenda’s over, nu was er volop tijd om elkaar te spreken en beter te leren kennen. In de bus zijn de saamhorigheid en het netwerk verder versterkt.”

delen: