Magazines | Utrecht Business Nr 2 - 2016 | Lees volledige uitgave online

Per 1 juli 2016 treedt de Wet Huis voor klokkenluiders in werking1. Deze wet is bedoeld om klokkenluiders die melding maken van een (vermoeden van een) misstand te beschermen.

Wat is het Huis voor klokkenluiders?

Het Huis voor klokkenluiders is een onderdeel van de Nationale ombudsman en bestaat uit twee onderdelen: een afdeling Advies en een afdeling Onderzoek. De afdeling Advies informeert medewerkers die misstand aan de kaak willen stellen over hun rechten en plichten. De afdeling Onderzoek kan daadwerkelijk onderzoek doen wanneer een redelijke grond bestaat voor een vermoeden van een misstand.

Wanneer is sprake van (een redelijk vermoeden van) een misstand?

Een medewerker kan een vermoeden van een misstand bij het Huis voor klokkenluiders melden indien het vermoeden op redelijke gronden is gebaseerd en het maatschappelijk belang in het geding is bij bijvoorbeeld de schending van een wettelijk voorschrift, een gevaar de volksgezondheid of aantasting van het milieu.

Ter illustratie een voorbeeld: wanneer een medewerker wordt gevraagd om (lang) over te werken dan kan dat in strijd zijn met de Arbeidstijdenwet. Er is dan nog geen misstand als bedoeld in de Wet Huis voor klokkenluiders omdat geen maatschappelijk belang in het geding is. Dit kan anders zijn wanneer de werkgever een transportbedrijf is en het maken van lange dagen zonder pauzes door vrachtwagenchauffeurs leidt tot een potentieel onveilige situatie op de weg.

Wat is de te volgen procedure?

Een medewerker moet een vermoeden van een misstand eerst intern melden. Wanneer de melding niet naar behoren wordt behandeld, kan de medewerker een melding doen bij het Huis voor klokkenluiders.

Werkgevers die minimaal vijftig medewerkers in dienst hebben, zijn verplicht een klokkenluidersregeling op te stellen waarin staat op welke wijze met een interne melding wordt omgegaan. De klokkenluidersregeling dient ter instemming aan de ondernemingsraad worden voorgelegd.

Welke rechtsbescherming biedt de wet Huis voor Klokkenluiders aan klokkenluiders?

In de Wet Huis voor klokkenluiders is opgenomen dat een medewerker die een vermoeden van een misstand meldt, hierdoor niet mag worden benadeeld in zijn rechtspositie. Dit houdt onder andere in dat een medewerker die te goeder trouw een vermoeden van een misstand heeft gemeld, niet ontslagen mag worden zowel tijdens de behandeling van de melding als een jaar na afronding van het onderzoek als inderdaad sprake was van een misstand. De rechtsbescherming geldt ook voor zzp’ers en vrijwilligers. Voor deze groep zal de rechtsbescherming nog verder worden uitgewerkt.

Conclusie

Het is voor bedrijven belangrijk om op de hoogte te zijn van de nieuwe Wet Huis voor klokkenluiders omdat de wet voor alle klokkenluiders rechtsbescherming biedt. Daarnaast geldt voor bedrijven met vijftig werknemers of meer dat een klokkenluidersregeling zal moeten worden opgesteld en ter instemming aan de ondernemingsraad zal moeten worden voorgelegd. n

[1] De wet Huis voor Klokkenluiders is aangenomen door de Tweede en de Eerste Kamer. De datum waarop de wet in werking treedt is ten tijde van het aanleveren van deze column nog niet definitief.

mr Anne Haverkort

Van Benthem & Keulen

Advocaten & Notariaat
annehaverkort@vbk.nl

column

delen: